Δωδεκανησιακοί Σύλλογοι στην Αμερική – Δωδεκανήσιοι Εβραίοι

Δωδεκανησιακοί Σύλλογοι στην Αμερική – Δωδεκανήσιοι Εβραίοι

Δωδεκανησιακοί Σύλλογοι στην Αμερική – Δωδεκανήσιοι Εβραίοι

Rodiaki NewsRoom

ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 404 ΦΟΡΕΣ

Γράφει ο Μανώλης Κασσώτης

Από την Ελληνιστική εποχή είναι γνωστή η παρουσία Εβραίων στην Ρόδο. Αργότερα, ο αριθμός τους αυξήθηκε σημαντικά, με την άφιξη πολλών Εβραίων από την Ισπανία που απέλασε η Ιερά Εξέταση και μετακόμισαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το 1900, όταν άρχισε η μετανάστευση των Δωδεκανησίων Εβραίων στην Αμερική, οι Εβραίοι της Ρόδου αριθμούσαν γύρω στις 4500-5000, συγκεντρωμένοι μέσα στην “Παλιά Πόλη της Ρόδου”.

Η κατάληψη της εξουσίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τους Νεοτούρκους το 1908 και η κατοχή της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς ανάγκασε πολλούς Εβραίους, μεταξύ των άλλων Δωδεκανησίους, να μεταναστεύσουν. Μεταξύ των 13.485 Δωδεκανησίων που μετανάστευσαν στην Αμερική, στο πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα, υπήρχαν 1534 Εβραίοι, προερχόμενοι από Ρόδο (1521), Κω (6), Σύμη (5), Κάρπαθο (1) και Πάτμο (1).

Αντίθετα με τους άλλους Δωδεκανησίους που πήγαν στα ανθρακωρυχεία, στα χαλυβουργεία και στους σφουγγαρότοπους του Tarpon Springs, οι περισσότεροι Εβραίοι (που ήσαν αστοί) εγκαταστάθηκαν σε μεγαλουπόλεις όπου υπήρχαν μεγάλες εβραϊκές παροικίες και μπορούσαν να βρούν συμπαράσταση και εργασία: Νέα Υόρκη, Seattle, Los Angeles, Atlanta, New Orleans, Montgomery, Miami, Portland, York PA. Οι Εβραίοι της Ρόδου, που πήγαν στη Νέα Υόρκη, εγκαταστάθηκαν σε εβραϊκές συνοικίες, όπως αυτή που υπήρχε γύρω από τη Rivington Street.

Οι άλλοι πήγαν με τραίνο προς την ακτή του Ειρηνικού και εγκαταστάθηκαν στο Seattle και απ’ εκεί, αρκετοί, συνέχισαν νότια προς το Portland και το Los Angeles. Πολλοί άλλοι πήραν το τραίνο προς τις νότιες πολιτείες και εγκαταστάθηκαν στο Montgomery και απ’ εκεί μετακόμισαν, πρώτα, στην Atlanta και αργότερα στο Birmingham, Miami και New Orleans. Σήμεραν ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες περισσότεροι από 10.000 Δωδεκανησιακής καταγωγής Εβραίοι, γνωστοί ως Rodelis (Ροδίτικης καταγωγής), που διαμένουν 4000-5000 στη Νέα Υόρκη, 3000 στο Los Angeles, 1500 στην Atlanta, 1000 στο Seattle και οι υπόλοιποι στο Montgomery, Miami, New Orleans και σε άλλες πόλεις.

Οι Δωδεκανήσιοι Εβραίοι, όπως και οι Έλληνες συμπατριώτες τους, ίδρυσαν συλλόγους για να κτίσουν συναγωγές, πολιτιστικά κέντρα και νεκροταφεία, να βοηθήσουν άρρωστους και πτωχούς στην Αμερική και στη Ρόδο, να οργανώνουν κοινωνικές εκδηλώσεις και με κάθε τρόπο να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στα προβλήματα που αντιμετώπιζαν στη νέα τους πατρίδα.

Χοροεσπερίδα του συλλόγου των Εβραίων της Ρόδου “Brotherhood League of Rhodes” στη Νέα Υόρκη
Χοροεσπερίδα του συλλόγου των Εβραίων της Ρόδου “Brotherhood League of Rhodes” στη Νέα Υόρκη

Το 1909 στην Seattle, ίδρυσαν τον σύλλογο “Koupa Ozer Dalim Ansce”, με σκοπό να βοηθήσουν τους πτωχούς Εβραίους της Ρόδου και 1910 ιδρύθηκε στη Νέα Υόρκη η «Αδελφότητα των Ροδίων Εβραίων» (“Brotherhood League of Rhodes”). Το 1912, οι Sephardic Jews του Los Angeles, κυρίως Ρόδιοι, ίδρυσαν τον «Σύλλογος Ειρήνης και Αγάπης» (“Sociedad Ahavat Shalom”) για θρησκευτικούς σκοπούς και για συμπαράσταση προς τους άρρωστους και φτωχούς. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1917, 45 νεαροί Εβραίοι από τη Ρόδο ίδρυσαν στην ίδια πόλη τον «Σύλλογο Ειρήνης και Προόδου» (“Sociedad Pas y Progresso”).

Το 1908, οι Ρόδιοι και άλλοι Sephardic Jews ίδρυσαν αδελφότητα στο Montgomery και για πρώτη φορά γιόρτασαν το Rosh Hashanah και Yom Kippur. Λίγο αργότερα, το 1910, οι Ροδίτες Εβραίοι του Montgomery ίδρυσαν τον «Φιλανθρωπικό Σύλλογο» (“Benevolent Society”), με σκοπό να συγκεντρώσουν χρήματα για να βοηθήσουν αρρώστους, πτωχούς και αλλους δεινοπαθούντες συμπατριώτες τους. Το 1910, οι Sephardic Jews της Atlanta, κυρίως Ρόδιοι, ίδρυσαν τον «Σύλλογο Αγάπης και Ειρήνης» (“Lovers of Peace”) και για πρώτη φορά γιόρτασαν Rosh Hashanah και Yom Kippur στο σπίτι του προέδρου Isaac Hazan.

Τοποθέτηση θεμέλιου λίθου της συναγωγής Εβραίων της Ρόδου  “Ahavath Achim Congregation” στο Portland OR
Τοποθέτηση θεμέλιου λίθου της συναγωγής Εβραίων της Ρόδου “Ahavath Achim Congregation” στο Portland OR
Οθωμανικά ταξιδιωτικά  έγραφα του Issaac  Messin Benveniste
Οθωμανικά ταξιδιωτικά έγραφα του Issaac Messin Benveniste
Γάμος Εβραίων της Ρόδου, Morris Israel & Gentli Levy,  στο Seattle WA
Γάμος Εβραίων της Ρόδου, Morris Israel & Gentli Levy, στο Seattle WA

Διαβάστε ακόμη

Μανώλης Κασώτης: Καρπαθιακοί Σύλλογοι στην Αμερική – Σπόα

Καρπαθιακοί Σύλλογοι στην Αμερική

Κρις Αλαχούζος: Θυμάμαι καταδύσεις για σφουγγάρια και σκληρή δουλειά για τα χρέη

Καρπαθιακοί Σύλλογοι στην Αμερική (Πηγάδια)

Μαν. Κασσώτης: Καρπαθιακοί Σύλλογοι στην Αμερική

Δωδεκανησιακοί Σύλλογοι: Αμερική – Τήλος

Οι Σύλλογοι των Συμιακών στην Αμερική

Μανώλης Κασσώτης: Δωδεκανησιακοί Σύλλογοι στην Αμερική-Λειψοί