Σ. Βαγιανός: Η κατανάλωση νερού είναι μεγαλύτερη από κάθε άλλη χρονιά

Ελευθερία Πελλού

Το μέγιστο ποσοστό παροχής νερού που δικαιούται από το Φράγμα του Γαδουρά, δηλαδή 60.000 κυβικά ημερησίως, έχει αιτηθεί η ΔΕΥΑΡ προκειμένου να ανταπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες που υπάρχουν λόγω της τουριστικής περιόδου στο νησί μας.

Την ίδια ώρα γίνονται σημαντικές, άμεσες, επεμβάσεις στα χωριά και ιδίως στα μικρά, για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους!

Αυτό τόνισε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΡ κ. Σωτήρης Βαγιανός σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «Ροδιακή» για το θέμα, διευκρινίζοντας ωστόσο πως «αν και έχουμε τη μεγαλύτερη εισροή επισκεπτών όλων των εποχών, από ό,τι φαίνεται βάσει των στατιστικών στοιχείων, είναι ίσως η χρονιά με τα λιγότερα ζητήματα σε ό,τι αφορά το θέμα της επάρκειας»!

Ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΡ έδωσε στοιχεία για τις ποσότητες νερού που χρειαζόμαστε στο νησί μας ετησίως, αλλά και για το πόσο προετοιμασμένοι είμαστε για να αντιμετωπίσουμε έναν ακόμη χειμώνα με μειωμένες βροχοπτώσεις.

Ο κ. Βαγιανός ρωτήθηκε και για τα χωριά μας, ιδίως αυτά της δυτικής πλευρά που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με το νερό και εξήγησε στη «Ροδιακή» όλες τις ενέργειες που έχουν γίνει ή έχουν προγραμματιστεί να γίνουν για την επίλυσή τους.

«Τα χωριά τα μικρά ήταν παρατημένα, κάτι που επί των ημερών μας δεν θα γίνει!» τόνισε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΡ διευκρινίζοντας πως εκπονείται «μία μελέτη 15 εκατομμυρίων ευρώ για μία ολιστική διαχείριση των υδάτων και των δικτύων της άρδευσης, έτσι ώστε να μην υπάρχει αυτή η αλόγιστη χρήση, αλλά κυρίως για να στείλουμε κόσμο στα χωριά να έχει κάποιος ενδιαφέρον να ασχοληθεί (για παράδειγμα) με την αγροτική ανάπτυξη»!

Τέλος ο κ. Βαγιανός αναφέρθηκε στο Μουσείο Νερού, το οποίο πρόκειται να δημοπρατηθεί στις αρχές του 2025 με στόχο να δοθεί έμφαση σε αυτό που χρειάζεται το νησί: διαπαιδαγώγηση, αλλαγή της νοοτροπίας και προστασία του φυσικού μας πόρου!

Είμαστε ουσιαστικά στην κορύφωση της τουριστικής περιόδου σε ένα νησί που κάθε χρόνο προσελκύει εκατομμύρια επισκέπτες και αυτό από μόνο του προκαλεί αύξηση της ζήτησης του νερού. Ποια είναι κατάσταση;
«Είμαστε σε μία σεζόν όπου έχουμε πάρα πολύ κόσμο, ίσως έχουμε τον περισσότερο κόσμο όλων των εποχών, οι καταναλώσεις μας είναι παρά πολύ μεγάλες συγκριτικά με τις προηγούμενες χρονιές. Για να καταλάβετε, η διαφορά είναι ότι έχουμε αιτηθεί από το Φράγμα του Γαδουρά το μέγιστο 60.000 κυβικά ημερησίως μόνο από το φράγμα, χωρίς τις δικές μας εγκαταστάσεις, πράγμα που μαρτυρά τις αυξημένες ανάγκες.

Προσπαθούμε να φθάσουμε στο επίπεδο των 60.000 κυβικών της παροχής, η οποία έχει κάποιες δυσκολίες και δεν έχει φθάσει ακόμη εκεί, όμως συμπληρωματικά η ΔΕΥΑΡ με τις δικές της εγκαταστάσεις καταφέρνει και έχει εξασφαλίσει την επάρκεια.

Να ξέρετε ότι, αν και έχουμε τη μεγαλύτερη εισροή επισκεπτών όλων των εποχών, από ότι φαίνεται βάσει των στατιστικών στοιχείων, είναι ίσως η χρονιά με τα λιγότερα ζητήματα σε ό,τι αφορά το θέμα της επάρκειας.

Δηλαδή έχουμε διαχειριστεί την κατάσταση με πολύ καλό τρόπο έχοντας αποφύγει σημαντικά ζητήματα που είναι καταγεγραμμένα στην υπηρεσία ως «χρόνια» σε συγκεκριμένες περιοχές και δη τουριστικές.

Μέσο όρο τι κατανάλωση νερού απαιτείται την ημέρα;
«Με βάση περσινά στοιχεία, το νησί χρειάζεται ετησίως γύρω στα 15 εκατομμύρια κυβικά το χρόνο, που σημαίνει ότι τα 2/3 από αυτά, απαιτούνται τους καλοκαιρινούς μήνες. Είναι ένα διαχειρίσιμο νούμερο, το οποίο βέβαια θα πρέπει να διαφυλαχθεί γιατί η επάρκεια του νερού είναι άμεσα συνδεδεμένη με την κλιματική αλλαγή με την έλλειψη βροχοπτώσεων, οπότε πάντα θα πρέπει να γίνεται ένας σχεδιασμός προστασίας του υδροφόρου ορίζοντα, του εμπλουτισμού του, της σωστής διαχείρισης, της ευσυνειδησίας που χρειαζόμαστε κ.ά.

Ξέρετε, η ενασχόλησή μου με τη ΔΕΥΑΡ με έκανε πραγματικά να αλλάξω και σαν άνθρωπος από απλά καθημερινά πράγματα. Για παράδειγμα, τώρα προσέχω αν η κόρη μου όταν βουρτσίζει τα δόντια της έχει ανοικτή τη βρύση! Κάτι στο οποίο, τον προηγούμενο καιρό, κανείς δεν έδινε τόση σημασία. Είναι ο καιρός που θα πρέπει να χτίσουμε μία νοοτροπία για την προστασία του φυσικού πόρου.

Από εκεί και έπειτα, όπως θα έχετε δει στο στρατηγικό μας σχεδιασμό ο οποίος εγκρίθηκε, κάνουμε δράσεις, προγραμματίζουμε δράσεις (είτε τις προλάβουμε να τις εκτελέσουμε εμείς, είτε οι επόμενες διοικήσεις), έτσι ώστε να έχουμε εξασφαλισμένο το φυσικό πόρο. Είναι κάτι που θα συζητιέται για τα επόμενα 15-20 χρόνια».

Είμαστε προετοιμασμένοι ως νησί για ένα χειμώνα χωρίς βροχές ή με ελάχιστες βροχοπτώσεις όπως πέρυσι;
«Είμαστε σε έναν ευλογημένο τόπο! Το νησί μας έχει νερά, η διαχείριση τους όμως είναι κάτι που θα πρέπει να μας απασχολήσει για να εξακολουθούμε να έχουμε. Το μεγάλο μας ζήτημα έχει να κάνει προφανώς με την προετοιμασία για το όποιο «κακό» και το ότι εξαρτόμαστε πολύ από τις βροχοπτώσεις.

Και για τη συλλογή στον ταμιευτήρα του Φράγματος Γαδουρά, το οποίο, όπως καταλαβαίνετε, αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση για δύο – τρία χρόνια, θα έχουμε πρόβλημα. Γιατί τα Φράγματα έχουν όριο προστασίας, δεν μπορεί να αδειάσει τελείως, δηλαδή θα φτάσει μέχρι ένα σημείο και θα κλείσει το Φράγμα, δεν θα μπορεί να μας παρέχει νερό.

Φαίνεται να έχουμε μία επάρκεια για την επόμενη διετία- τριετία αλλά εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να προστατεύσουμε όλους τους φυσικούς μας πόρους : από τις πηγές μας και από τις γεωτρήσεις μας και σίγουρα από τις καινούριες εγκαταστάσεις, τις οποίες έχουμε ανακοινώσει στο στρατηγικό σχεδιασμό όπως θα είδατε, μιλάμε για τριτοβάθμια επεξεργασία των λυμάτων έτσι ώστε να εξοικονομήσουμε νερό και φυσικούς πόρους από την άρδευση, ενώ το επόμενο σχέδιο που θα εντάξουμε στο σχεδιασμό είναι η διαχείριση των ομβρίων υδάτων.

Τα νερά της βροχής που καταλήγουν στη θάλασσα να μπορέσουμε να τα εκμεταλλευτούμε για τις ανάγκες των ποτισμάτων αλλά και άλλων ενεργειών που δεν έχουν να κάνουν με το πόσιμο νερό προφανώς, αλλά σίγουρα θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε και να ξεκουράσουμε τη γη.

Με τα χωριά τι γίνεται; Είναι μία κατάσταση που χρήζει ιδιαίτερης μεταχείρισης καθώς σε αρκετά από αυτά ιδίως της δυτικής πλευράς υπάρχει θέμα με δεξαμενές, γεωτρήσεις κ.α.
«Να ξέρετε ότι η ΔΕΥΑ Ρόδου είναι ίσως η δυσκολότερη ΔΕΥΑ της χώρας γιατί είναι η ΔΕΥΑ πρότυπο σε αυτή τη σκέψη που είχε ξεκινήσει η κυβέρνηση τον προηγούμενο χειμώνα για τις συνενώσεις.

Η ΔΕΥΑ Ρόδου αποτελεί προϊόν συνένωσης έξι ΔΕΥΑ και τεσσάρων δήμων. Όπως καταλαβαίνεται από κάθε περιοχή ήρθαν διαφορετικά δεδομένα. Άλλοι ήταν οργανωμένοι, άλλοι ήταν διευθύνσεις δεν υπήρχαν στοιχεία, το νησί μας είναι μεγάλο, η ΔΕΥΑ Ρόδου διαχειρίζεται και την άρδευση που είναι κάτι τεράστιο.

Και για να το κάνω απλό ξεκινώντας από τις Φάνες για παράδειγμα:

Στις Φάνες και στις περιοχές εκείνες της δυτικής πλευράς το μεγάλο μας πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει υποδομή ως προς την άρδευση! Ποτίζουν από νερό της ύδρευσης! Αυτό λοιπόν έχει να κάνει με κακό σχεδιασμό. Η δική μας διοίκηση έχει μπει στη διαδικασία και εκπονούμε μία μελέτη 15 εκατομμυρίων ευρώ για μία ολιστική διαχείριση των υδάτων και των δικτύων της άρδευσης, έτσι ώστε να μην υπάρχει αυτή η αλόγιστη χρήση, αλλά κυρίως για να στείλουμε κόσμο στα χωριά να έχει κάποιος ενδιαφέρον να ασχοληθεί (για παράδειγμα) με την αγροτική ανάπτυξη.
Από εκεί και έπειτα ως προς τη διαχείριση αντιμετωπίζουμε πάρα πολλά προβλήματα σε μικρά χωριά!

Η Κρητηνία είναι ένα τεράστιο πρόβλημα, πριν δύο μέρες υπέγραψα τη δαπάνη για τη ρευματοδότηση μίας νέας γεώτρησης 35.000 ευρώ, μία κατασκευή για να φέρει ρεύμα η ΔΕΔΔΗΕ και να δώσουμε νερό στο χωριό.

Τα χωριά τα μικρά ήταν παρατημένα κάτι που επί των ημερών μας δεν θα γίνει!
Έντεκα γεωτρήσεις που έχουμε προγραμματισμένες είναι κατά το σύνολο τους να γίνουν στα μικρά χωριά. Πρέπει να τα εξασφαλίσουμε να έχουν πόσιμο νερό, να διαχειριστούμε τα νερά των πηγών και των αρδευτικών συστημάτων για να εξοικονομήσουμε και να έχουμε τον διαχωρισμό που πρέπει.

Επίσης υπάρχουν αρκετά χωριά που έχουν πρόβλημα ποιότητας! Η Μεσαναγρός για παράδειγμα, είναι ένα χωριό πονεμένο! Η Προφύλια, η Κατταβιά επίσης. Έχουμε σχεδιάσει δράσεις δεν τα έχουμε όμως εντάξει στο στρατηγικό σχεδιασμό γιατί αυτά χρήζουν άμεσης επέμβασης και είναι στα όρια των δυνατοτήτων της επιχείρησης. Οπότε τα έχουμε προγραμματίσει με τέτοιο τρόπο ώστε μέσα στον επόμενο χειμώνα να έχουμε λύσει αυτά τα προβλήματα. Μπορούμε να το κάνουμε!

Πρόσφατα αντιμετωπίσαμε ένα πρόβλημα στην Ίστριο και με αρδευτικές γεωτρήσεις και με πόσιμου νερού, αλλάξαμε μηχανήματα αντίστροφης άρμοσης στην Κατταβιά, αντιμετωπίσαμε ένα πρόβλημα στο Πρασονήσι το οποίο σε συνεργασία με τη ΔΕΗ και τον κ. Μπαλή τον οποίο και ευχαριστώ, προσέφερε νερό από την αφαλάτωση της ΔΕΗ στο Πρασονήσι για την εξυπηρέτηση του σκοπού.

Να ξέρετε ότι είναι μία κατάσταση η φετινή που με πολύ άμεσες παρεμβάσεις προσπαθήσαμε να τα φέρουμε σε ισορροπία έτσι ώστε να βγει η σαιζόν αναίμακτα!
Οι συζητήσεις που κάνουμε εντός των υπηρεσιών είναι πως τα προβλήματα που έχουμε φέτος είναι δέκα φορές λιγότερα από ότι ήταν πέρυσι. Κινηθήκαμε στοχευμένα από την αρχή και ας ήμουν καινούργιος στο τιμόνι της υπηρεσίας, έδωσα τις κατευθύνσεις μου».

Ένας από τους στόχους που έχετε θέσει και προσωπικά είναι το Μουσείο Νερού. Εξηγήστε μας για αυτό και υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή και λειτουργία του.
«Έχω δώσει μεγάλο βάρος και έμφαση στον τομέα της διαπαιδαγώγησης. Το Μουσείο Νερού που είναι ενταγμένο μέσα στο στρατηγικό σχεδιασμό αποτελεί για μένα προσωπικό στοίχημα.

Και όταν λέμε Μουσείο Νερού εννοούμε ένα κέντρο διαδραστικό παρουσίασης, παραγωγής και εξοικονόμησης του νερού που θα μπορεί να αποτελέσει σταθμό για τη διαπαιδαγώγηση, όχι μόνο των παιδιών που θα είναι σε καθημερινή βάση εκεί, αλλά και των μεγάλων ανθρώπων γιατί τα πράγματα μεταβάλλονται.

Έχω ήδη αναθέσει σε ομάδα αρχιτεκτόνων το σχεδιασμό, περιμένουμε τις σχετικές απαντήσεις για τη μεταφορά της δεξαμενής μας για να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το ιστορικό κτήριο στην περιοχή «Αραπάκι», το παλιό υδραγωγείο και είναι ένα έργο το οποίο θα συμβάλει δραστικά στο να αλλάξει η νοοτροπία μας. Κάτι που είναι το πιο σημαντικό να αλλάξει, η νοοτροπία απέναντι στην αντιμετώπιση!

Ναι παρακολουθώ και εγώ ο ίδιος και είμαι αυστηρός στην κατασπατάληση αν θέλετε, του νερού στις παραλίες στα ντους από τους επισκέπτες. Έχουμε αναθέσει και αυτή τη μελέτη για την εξεύρεση λύσης ανακυκλώσιμου νερού στα ντους της παραλίας, ασχολούμαστε με αυτό γιατί θα πρέπει να μας απασχολήσει. Και ο στρατηγικός σχεδιασμός που ψηφίσαμε και ζήτησα την έγκριση του Δημοτικού Συμβουλίου είναι για να αποτελέσει το δρόμο σε όποιον είναι μετά από εμένα. Να ξέρει ότι πρέπει να συνεχίσει γιατί αυτό χρειάζεται το νησί: διαπαιδαγώγηση, αλλαγή της νοοτροπίας και προστασία του φυσικού μας πόρου

Σε ό,τι αφορά λοιπόν, το Μουσείο Νερού, είμαστε στη διαδικασία να μεταφέρουμε τις εγκαταστάσεις της δεξαμενής, γύρω στα 250 μέτρα βορειότερα έτσι ώστε αυτό το κτήριο να γίνει εξ αρχής με την πανέμορφη πρόσοψη που έχει να και φιλοξενήσει το Μουσείο Νερού και το Κέντρο Διάδρασης των παιδιών για την διαπαιδαγώγηση, την ενημέρωση και το κτίσιμο του σεβασμού όλου του κόσμου απέναντι στο νερό.

Είναι ένα έργο που απαιτεί τη μεταφορά του υδραγωγείου, απαιτεί όλες τις πολεοδομικές σχετικές μελέτες, σχεδόν θα γκρεμίσουμε το εσωτερικό τμήμα της δεξαμενής και θα το κάνουμε από την αρχή.

Είναι ένα έργο πιστεύω αν όλα πάνε καλά να μπορέσουμε να το δημοπρατήσουμε αρχές του 2025 και να ξεκινήσουν οι εργασίες που θα χρειαστούν τουλάχιστον ενάμιση χρόνο, μέσα στο 2025. Αν γίνει αυτό, θα έχουμε επιτύχει τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα που προβλέπεται από το δημόσιο».