Μαρία Καρίκη: Εσύ, συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους;

Μαρία Καρίκη

Η αυτοπεποίθηση ενός ανθρώπου χτίζεται από μικρή ηλικία και παίζει καθοριστικό ρόλο σε όλους τους τομείς της μετέπειτα ζωής του. Οι λέξεις που άκουγε μικρός, η κριτική, τα σχόλια, οι παρατηρήσεις διαμόρφωσαν αρχικά την άποψη που είχε και ο ίδιος για τον εαυτό του.

Περνώντας τα χρόνια σαν παιδί, έφηβος και μετέφηβος συνεχίζει και κουβαλάει όλες αυτές τις επιδράσεις. Ώσπου έρχεται μια στιγμή που διάφορες αφορμές και προκλήσεις τον καλούν να επανεξετάσει όλα όσα πίστευε μέχρι πρότινος για τον εαυτό του.

Τον αναγκάζουν να ελέγξει την ισχύ και την εγκυρότητά των πεποιθήσεών του για το ποιος πραγματικά είναι, χωρίς τις αρχικές «φωνές» των ατόμων της οικογένειάς του.

Και κάπως, έτσι ξεκινάει το ταξίδι της αυτογνωσίας και της αυτοβελτίωσης.

Συνειδητοποιούμε ότι και εμείς οι ίδιοι μπορεί τόσο καιρό να αμφισβητούμε τις ικανότητες και τις δεξιότητές μας και να σαμποτάρουμε έτσι τον εαυτό μας. Αυτό φαίνεται από πολλά στοιχεία. Δεν πιστεύουμε συχνά ότι θα τα καταφέρουμε.

Αποφεύγουμε εχγειρήματα που μπορεί να μας βγάλουν έξω από τη ζώνη ασφαλείας μας. Δεν έχουμε το θάρρος να τολμήσουμε όλα αυτά που πραγματικά επιθυμούμε.

Υπάρχει άγχος για το «τι θα πει ο κόσμος;».

Φοβόμαστε την αποτυχία, οπότε ή δεν αναλαμβάνουμε καθόλου ή παραιτούμαστε σχετικά εύκολα. Σκεφτόμαστε κυρίως τα εμπόδια, τις δυσκολίες, τις κακοτυχίες, τις πιθανές αναποδιές όταν πάμε να ξεκινήσουμε κάτι καινούριο.

Ο τρόπος σκέψης επικεντρώνεται κυρίως στα αρνητικά και αυτό, όπως είναι αναμενόμενο, μας αποθαρρύνει. Επίσης, πιάνουμε συχνά τον εαυτό μας να συγκρινόμαστε με άλλους που έφτασαν πιο γρήγορα πιο ψηλά ίσως.

Όλες αυτές οι εσωτερικές διεργασίες αναπαράγουν και συντηρούν τον φαύλο κύκλο της αίσθησης ανεπάρκειας.

Συγκρίνοντας τον εαυτό μας με άλλους, απομακρυνόμαστε στην ουσία από αυτό που πραγματικά είμαστε εμείς και οι δυνατότητές μας. Ξεχνάμε ότι όλοι είμαστε μοναδικοί και διαφορετικοί και ότι ο καθένας έχει και θα έχει τη δική του διαδρομή.

Αντί να χάνουμε χρόνο και ψυχικά αποθέματα για να διερευνήσουμε πόσο πίσω ή μπροστά είμαστε σε σχέση με τους άλλους, θα μπορούσαμε απλά να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στις ιδέες, τους στόχους, τα όνειρά μας ανέξαρτητα από την πορεία όλων των υπολοίπων.

Όλη αυτή η φθορά και το συναισθηματικό φορτίο που αναπτύσσεται με τις συγκρίσεις μας πάει πίσω τόσο ως προς την αυτοπεποίθησή μας όσο και ως προς τα επιτεύγματα και τολμήματά μας. Δηλαδή, την ίδια μας την εξέλιξη.

Οι άνθρωποι που συνειδητά ή μη συγκρίνονται με τους γύρω τους, δεν αναγνωρίζουν τη δική τους προσωπικότητα ως αξία αυθύπαρκτη. Τη συσχετίζουν συνεχώς με τα αποτελέσματα των άλλων.

Σαν να κάνουμε κάποιου είδους διαγωνισμό ή μόνιμο ανταγωνισμό και αυτό που έχει κυρίως σημασία είναι σε ποια θέση, σε ποια κατάταξη βρίσκομαι σε σχέση με τους άλλους.

Ένα ατέρμονο κυνηγητό, δηλαδή, για ένα κοινωνικοοικονομικό status που αποτελεί το κύριο κριτήριο για τη σύγχρονη εποχή επιτυχίας ή αποτυχίας. Αυτό σημαίνει, όμως, ότι ο εαυτός μας ετεροπροσδιορίζεται και δεν αυτοπροσδιορίζεται.

Αναζητούμε την αξία μας μέσα από τους έξω και όχι μέσα από τις δικές μας πεποιθήσεις για το τι είμαστε και τι μπορεί να καταφέρουμε αν το προσπαθήσουμε πολύ.

Αυτό μας καθιστά έρμαιους και επιρρεπείς στα σχόλια και στις παρατηρήσεις που θα κάνουν οι άλλοι για εμάς. Επηρεαζόμαστε πολύ από μια κριτική ή αρνητική κουβέντα, σε σημείο που μπορεί συναισθηματικά να αρχίσουμε και πάλι να αμφιβάλλουμε αυτό που πάμε να κάνουμε.

Θα πρέπει κανείς, όσο μεγαλώνει, να επιλέξει αν θα πιστεύει στον εαυτό του ανεξαρτήτως των συνθηκών γύρω του ή αν η αυτοαξία του θα μεταβάλλεται συνεχώς ανάλογα με τους ανθρώπους και τα εμπόδια που συναντά.

Η πρώτη επιλογή θα του επιτρέψει απερίσπαστα να δοκιμάσει όλα όσα έχει στο μυαλό του για τη ζωή του, ενώ η δεύτερη επιλογή θα τον καθιστά συναισθηματικά αιχμάλωτο των περιστάσεων και της εκάστοτε γνώμης και κριτικής.

Και οι άνθρωποι που πιστεύουν στον εαυτό τους (ως μια σταθερή αξία) φυσικά και ακούν επίσης σχόλια και κριτικές.

Τα επεξεργάζονται και τα λαμβάνουν υπόψη τους αν είναι βάσιμα, χωρίς, όμως να επιτρέπουν να τους διαβρώσουν ή να καταρρακώσουν όλα όσα έχουν οι ίδιοι στο μυαλό τους. Δεν αφήνουν τις έξωθεν επιρροές να σπείρουν την αμφιβολία ή την αμφισβήτηση μέσα τους.

Παραμένουν σταθεροί στον στόχο τους, αφοσιωμένοι, πειθαρχημένοι, καθοδηγούμενοι από μια εσωτερική ορμή και ζήλο να πραγματοποιήσουν και να υλοποιήσουν αυτά που επιθυμούν.

Αντίθετα, όσοι επηρεάζονται συνεχώς από τους γύρω τους, νιώθουν αποπροσανατολισμένοι από τους στόχους και τα όνειρά τους, αβέβαιοι, ανέτοιμοι, αγχωμένοι, φοβισμένοι και έτοιμοι να τα παρατήσουν με την πρώτη δυσκολία, μην τυχόν τελικά και αποτύχουν και γίνουν «ρεζίλι»...

Ας σκεφτούμε πιο ενσυνείδητα και πιο μακροπρόθεσμα τι πορεία θα θέλαμε να έχει η ζωή μας και τα όνειρα που περιμένουν μέσα μας να πραγματωθούν κάποια στιγμή...

Θα πιστέψουμε εν τέλει σε αυτό το μοναδικό που είμαστε με το δικό μας ξεχωριστό δυναμικό ή απλά θα συνεχίσουμε να συγκρινόμαστε με τις ζωές των άλλων;