H εισβολή στην Ουκρανία και η στάση της Αριστεράς

Φίλιππος Ζάχαρης

Προβληματίζομαι πολύ τελευταία όταν γράφω για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Δεν προβληματίζομαι τόσο για τις προθέσεις των Ρώσων που είναι προφανείς αλλά για το πώς εδώ στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν όλη αυτή την κατάσταση.

Λίγο – πολύ, θα έλεγα, η αντιμετώπισή της είναι εφάμιλλη με αυτή του κορωνοϊού. Απίστευτες θεωρίες συνωμοσίας, σενάρια επιστημονικής φαντασίας που φτάνουν μέχρι και σε τοποθετήσεις περί «άλλων στόχων» και «επιθυμιών» των «κρατούντων», απόψεις περί «σιωνιστικής» εμπλοκής ακόμη και σενάρια για έναν πόλεμο που στόχο είχε να αυξηθούν - και μόνο αυτό – «οι στρατιωτικές δαπάνες».

Τα σενάρια αυτά αν τα εξετάσει κανείς με προσοχή, θα διαπιστώσει ότι όχι απλώς δεν έχουν βάση αλλά εκφράζονται έτσι απλώς για να λέει ο καθένας την άποψή του. Πολλοί επίσης συμμερίζονται ακόμη και τη θεωρία της «αποναζιστοποίησης» του Πούτιν, λέγοντας πως ένα ουκρανικό εθνικιστικό τάγμα με νεοναζιστικές συνιστώσες εν ονόματι «Αζόφ» ευθύνεται για τα δεινά του πολέμου, ακριβώς αυτή την προπαγάνδα που εκφράζει το ρωσικό καθεστώς.

Η ιστορία όμως είναι διαφορετική. Οι επεμβάσεις και εισβολές των Ρώσων πάντα ήταν προσχεδιασμένες σε ό,τι αφορά την κατάλληλη προπαγάνδα και πάντα στόχευαν – όχι μόνο με βόμβες – τον γενικό πληθυσμό. Θέλω να πω πως οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες σχεδιάζουν πάντα από καιρό όχι μόνο τα πεδία των μαχών αλλά και την προετοιμασία της κοινής γνώμης μέσα από διασπορά ψευδών ειδήσεων και μονταρισμένων εικόνων. Η καλλιέργεια κλίματος μυστικισμού ήταν και είναι η τέχνη τους. Ας το προσέξουμε αυτό πριν αναπαράγουμε αφελώς την όποια πληροφορία.

Πέραν όμως αυτών, εντυπωσιάζει στη χώρα μας και η επιδεικτική αδιαφορία μεγάλου ποσοστού των Ελλήνων απέναντι στην τύχη των προσφύγων. Πολλοί από την Αριστερά μιλούν ακόμη και για «επιλεκτικό ενδιαφέρον» για τους Ουκρανούς πρόσφυγες από την ΕΕ, και για πλήρη αδιαφορία για τους πρόσφυγες από Συρία, Αφρική και αλλού.

Επίσης χαρακτηριστική είναι η μη συμμετοχή σε διαδηλώσεις κατά της ρωσικής εισβολής, που στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες είναι εντυπωσιακές σε όγκο, κάτι που έρχεται σε αντίφαση με τις τεράστιες διαδηλώσεις που γίνονταν στη χώρα μας για τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Οι σημερινές διαδηλώσεις της συστημικής αριστεράς είναι ισχνές και περιορίζονται σε μία προφανή «ουδετερότητα», στην καταγγελία του «ιμπεριαλισμού» και στη γενική καταδίκη του πολέμου.
Και αναρωτιέμαι: είναι πράγματι η Αριστερά στην Ελλάδα φοβική και διστακτική στο να εκφραστεί κατά της Ρωσίας ή ενυπάρχει ένα κόμπλεξ όταν αφορά τις ρωσικές στρατιωτικές επεμβάσεις;

Μήπως υπάρχει ακόμη το αίσθημα της «μαμάς Ρωσίας» από τα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης ή απλώς όλη την ουδέτερη αντιπολεμική ρητορική εξαντλείται μετά από κάθε ρωσική εισβολή;
Πιστεύω πως στην Ελλάδα υπάρχει ακόμη αυτό το κόμπλεξ που είπα αλλά και ο φόβος να στραφεί κανείς ανοιχτά κατά της Ρωσίας.

Υπάρχει επίσης και ένα δέος. Η ευκολία της καταδίκης του ΝΑΤΟ – που σαφώς και είναι γνωστές οι επεκτατικές πρακτικές του – δεν ισοδυναμεί με την ισχνή αντιμετώπιση του ρωσικού επεκτατικού κινδύνου.
Πιστεύω πως ο ιστορικός του μέλλοντος θα πρέπει να ψάξει πιο βαθιά για να μπορέσει να κατανοήσει τη σχέση και τη σημασία του συνθήματος «Ελλάς – Ρωσία – Σερβία – Ορθοδοξία) που φώναζαν οι παλαιότεροι χριστιανο-ντελάληδες, σύνθημα που σε πολλές των περιπτώσεων έχει ριζώσει βαθιά στη συνείδηση αρκετών πολιτών.

Εν κατακλείδι θα έλεγα πως με προβληματίζει σε αυτή τη χώρα το γεγονός ότι από χρόνια «αγωνιστής» ήταν μόνο αυτός που κατήγγειλε το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Και αυτό έχει περάσει πέρα από το σταλινικό ΚΚΕ και σε άλλες αριστερές ακόμη και ανένταχτης ροπής και τάσης παραφυάδες.

Προβληματίζομαι διότι επί του προκειμένου στη ρώσικη εισβολή δεν υπάρχει πόλεμος «γενικά και αόριστα» (που ασφαλώς και είμαστε όλοι κατά του) αλλά αντίσταση ενός ολόκληρου λαού ανεξαρτήτως ιδεολογίας κατά ενός εισβολέα. Και η Αριστερά στην Ελλάδα αυτό δεν το εκφράζει ούτε το επισημαίνει, παρά κωφεύει.

Σε άλλες όμως περιπτώσεις ωρύονται για την «αντίσταση των λαών απέναντι στον ιμπεριαλισμό». Ίσως τελικά αυτό το κόμπλεξ για τη «μαμά Ρωσία» να έχει βαθύτερες ρίζες, ρίζες εθνικισμού και κρυφού θαυμασμού στο ρωσικό ταμπεραμέντο, ότι η χώρα αυτή μας βοηθά πάντα και ότι υπάρχει όντως ένα γεωπολιτικό «τόξο» που πρέπει πάση θυσία να διαφυλαχθεί. Τουλάχιστον ακροδεξιοί και σταλινικοί αυτό το έχουν εκφράσει ανοιχτά στο παρελθόν. Και ξέρεις με ποιους έχεις να κάνεις.

Η ιστορία για τη στάση των Ελλήνων πολιτών απέναντι σε γενοκτονίες καταγράφει μεταξύ άλλων αυτή τη γενναιόδωρη και σθεναρή «ουδετερότητα». Υπάρχει όμως και η ψυχανάλυση για τέτοιου είδους σύνδρομα.