Κυριάκος Κυριάκας από την Βιλλανόβα Ρόδου, ο ήρωας δύο πολέμων

Rodiaki NewsRoom

Ένα κεφάλαιο της Ιστορίας μας, που σίγουρα απαιτεί μεγαλύτερη έρευνα και προπάντων διάδοση, εκλαΐκευση, ώστε να γίνει γνωστό στο ευρύ κοινό, είναι εκείνο της συμμετοχής των κατοίκων των χωριών και των νησιών μας, στον μεγάλο Εθνικό ξεσηκωμό, στην Επανάσταση του 1821.

Ελάχιστο χρέος, για την μεγάλη ιστορική επέτειο της 25ης Μαρτίου, η αναφορά σε έναν μεγάλο ήρωα του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα, τον Κυριάκο Κυριάκα, από την Βιλλανόβα (σημερινό Παραδείσι) Ρόδου. Η μνήμη του, χάθηκε στο πέρασμα των χρόνων μέσα από την προφορική παράδοση του τόπου μας...

Σώθηκε όμως η ηρωική πατριωτική δράση του, αιώνια και αδιάψευστα και μάλιστα μέσα από τα επίσημα έγγραφα των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Και σώθηκε η μνήμη του επίσης, μέσα σε ένα δημοτικό τραγούδι της Κρήτης, που διέσωσε ο κύριος Μιχάλης Αρφαράς, μέσα στο σημαντικό βιβλίο του: "Στεφανής Γεωργίου (Κλεφτοστεφανής), ο Τριαντενός Ήρωας δύο Επαναστάσεων".

Ο Κυριάκος Κυριάκας, γεννήθηκε στην Βιλλανόβα (σημερινό Παραδείσι), λίγο μετά το 1800. Ήταν όπως και όλοι οι Βιλλανοβιάτες της εποχής, πετράς και γεωργός. Το 1822, καθώς πήγαινε στην Μικρά Ασία για να δουλέψει ως πετράς και χτίστης, -πρακτική συνηθισμένη στα χρόνια της τουρκοκρατίας-, γνωρίστηκε στο πλοίο με τον Στεφανή Γεωργίου Κασαλαμπή από τα Τριάντα (Ιαλυσός). Από τότε, οι δύο νέοι, συνδέθηκαν με αδελφική φιλία για όλη τους την ζωή, συμμεριζόμενοι τις ίδιες ιδέες και τους ίδιους αγώνες, για την απελευθέρωση της Πατρίδας από τον τουρκικό ζυγό.

α) Μετά από πολλές περιπέτειες, έφτασαν στην Πελοπόννησο, κατετάγησαν εθελοντές στον ελληνικό επαναστατικό στρατό και πολέμησαν στο σώμα ιππέων του Χατζηχρήστου, για την απελευθέρωση του Ναυπλίου. Πολέμησαν γενναία ενάντια στους Τούρκους, από το 1822 έως το 1829. Γι’ αυτό τιμήθηκαν το 1835 από το νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος, με το μετάλλιο τιμής-αριστείο. Απορρίπτουν τις απολαβές που δικαιούνταν ως τιμηθέντες αγωνιστές και επιστρέφουν στην τουρκοκρατούμενη Ρόδο, όπου ο Κυριάκος Κυριάκας συνεχίζει να ζει και να δουλεύει ως αγρότης και πετράς στην Βιλλανόβα.

β) Το 1864 με το ξέσπασμα της Κρητικής Επανάστασης, μολονότι σε ώριμη ηλικία, κατατάσσονται μαζί με τον φίλο του Στεφανή Γεωργίου, στο Σώμα Ελλήνων Εθελοντών, του Δημήτρη Πετροπουλάκη. Πολεμούν ως το 1869 για την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους. Πολεμούν τόσο γενναία, που ο Κρητικός Λαός αποτύπωσε τον θαυμασμό του σε ένα δημοτικό τραγούδι:

"....Κασαλαμπής ως τα άκουσε, πολύ του βαροφάνη.
Μαζεύγει λεβεντόπαιδα, πόλεμο για να κάμει.
Τον πόλεμον αρχίνηξαν 'που τση Γωνιάς τα μέρη,
με τον Κυριάκα βοηθό, απού δεν έχει ταίρι!
Βάστα Ροδίτη την Τουρκιά κι ούλην την τυραννία..."

Μετά το τέλος της Κρητικής Επανάστασης, ξαναγυρίζουν στην τουρκοκρατούμενη Ρόδο, μολονότι ήταν επικίνδυνο. Ο Στεφανής στα Τριάντα και ο Κυριάκος Κυριάκας στην Βιλλανόβα. Στα χωριά τους τελείωσαν το βίο τους, ασχολούμενοι με τις πατροπαράδοτες ασχολίες, στα χωράφια και στα πετροκοπειά.

Ο Κυριάκος Κυριάκας, υπόδειγμα γενναιότητας όπως μας λέει ο δημοτικό ποίημα "...απού δεν είχε ταίρι!", αλλά και υπόδειγμα συνεσταλμένου, ταπεινού αγωνιστή που δεν επιζητούσε ανταλλάγματα, όπως μας ενημερώνει ο συγγραφέας του εξαιρετικού βιβλίου που προανέφερα, είναι φωτεινό παράδειγμα, των απλών, άδολων αγωνιστών, κάθε μεγάλου αγώνα του Ελληνικού Λαού, για την Ελευθερία!

Ευαγγελία Παναή
Φιλόλογος-Επιχειρηματίας
Δημοτική Σύμβουλος Ρόδου

Στην ιερή μνήμη, των απλών, ταπεινών αγωνιστών, για Ελλάδα και Ελευθερία!