«Ο αυτισμός είναι παρεξηγημένος, θέλω να σπάσω τα στερεότυπα γύρω από αυτό»

Rodiaki NewsRoom

Μία ειλικρινής συζήτηση με τον 20χρονο Ροδίτη μουσικό, Έκτορα Κασιμάτη

Συνέντευξη στη
Βιβή Τριανταφύλλου
vivi@rodiaki.gr

Ο Έκτορας Κασιμάτης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ρόδο.

Είναι 20 ετών και αν υπάρχει κάποια φράση που μπορεί να τον περιγράψει, είναι απλώς ότι... δεν τα παρατά!
Με το καλλιτεχνικό αίμα να κυλάει στις φλέβες του, αφού η μητέρα του Άρια Μανιατάκη, πιανίστας κι εκείνη, του μετέφερε την αγάπη της για τη μουσική, ο Έκτορας στα μαθητικά του χρόνια εμφάνισε ένα ιδιαίτερο ταλέντο στο πιάνο. Εξελίχθηκε γρήγορα, συμμετείχε και διακρίθηκε σε διαγωνισμούς στην Ελλάδα, τη Ρωσία, και όχι μόνο. Όπως μου λέει, δεν πιέστηκε ποτέ, γιατί «τον μουσικό αν τον πιέσεις απλά θα αποτύχει».

Ως μαθητής ήταν αριστούχος, και αποφοίτησε με επαίνους όχι μόνο για τις επιδόσεις του, αλλά για το ήθος και την προσπάθειά του να εισαχθεί στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Παστίδας «Το Καμάρι», ενώ έλαβε και υποτροφία από τη Δωδεκανησιακή Μέλισσα.

Μάλιστα, έλαβε πρόσκληση για σπουδές στην ακαδημία της Μόσχας, οι οποίες θα χρηματοδοτούνταν από ένα ντόπιο επιχειρηματία, όνειρο ζωής για έναν νεαρό πιανίστα!

Όμως, οι συνθήκες της πανδημίας, και στη συνέχεια του ρωσοουκρανικού πολέμου, ήταν τα πρώτα εμπόδια που θα αντιμετώπιζε στην πορεία του για μια καριέρα στη μουσική. Και επειδή η πλοήγηση στη ζωή ενός νεαρού ενήλικα δεν είναι από μόνη της αρκετά... περίπλοκη, νά σου και η νευροαναπτυξιακή Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), που σε έναν κόσμο φτιαγμένο για νευροτυπικούς, τα κάνει όλα λίγο πιο δύσκολα.

Ο Έκτορας πέρα από ιδιαίτερα ταλαντούχος μουσικός είναι ειλικρινής, ίσως από τους πιο ειλικρινείς ανθρώπους που έχω γνωρίσει, αυτοσαρκάζεται και συνοδεύει όλη τη φαινομενική ωμότητα της ειλικρίνειας με ένα διακριτικό πέπλο ευγένειας και ήθους.

Γι' αυτό και συζητήσαμε για τα πάντα. Για την πορεία του ως μουσικός, για τη γεμάτη... αναταράξεις εγκατάστασή του για τις σπουδές του στην Κέρκυρα, για τον βιοπορισμό, και για το ότι πρέπει να φύγει το στίγμα γύρω από τη λέξη «αυτιστικός».

«Όταν ανακάλυψα τη μουσική ένιωσα πως ξαναγεννήθηκα», αναφέρει κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας και είναι αυτή η φράση-κλειδί. Τίποτα δεν μπορεί να σε εμποδίσει από το να κάνεις αυτό που αγαπάς.

Έκτορα, την τελευταία φορά που μίλησες στη «Ροδιακή» ήσουν ακόμη μαθητής. Τι έχει αλλάξει για εσένα από τότε;
Το 2021 πέρασα στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών. Μπήκα αρχικά για να σπουδάσω πιάνο, αλλά έπειτα για διάφορους λόγους διέκοψα τη διαδικασία για εισαγωγή σε κατεύθυνση εκτέλεσης.

Σπουδάζω σύνθεση ηλεκτροακουστικής μουσικής, και παρακολουθώ άτυπα και την κατεύθυνση κλασικής σύνθεσης. Άρα, στην ουσία, παρακολουθώ δύο προγράμματα σπουδών. Πειραματίζομαι με τον ήχο, σαφώς μπορώ να ανακατέψω και τις νότες της κλασικής μουσικής σε αυτό. Μου αρέσει γιατί είναι μία νέα «ματιά» στη μουσική σύνθεση.

Το 2023 πέρασα στο φωνητικό σύνολο του Ιονίου Πανεπιστημίου υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Δημήτρη Κτιστάκη που θεωρείται ένας από τους καλύτερους μαέστρους της Ελλάδας, και την ίδια χρονιά πήρα πτυχίο Αρμονίας υπό τον εξαίρετο διδάσκοντα Σάββα Καραντζιά.

Τότε ταξίδεψα και για πρώτη φορά στο εξωτερικό με το φωνητικό σύνολο, στη Σερβία, όπου συμμετείχαμε σε διαγωνισμό και αποσπάσαμε τρεις διακρίσεις.

Πώς είναι η φοιτητική ζωή στην Κέρκυρα;
Το θέμα της εγκατάστασης είναι ένα πρόβλημα. Τα ενοίκια είναι πολύ ακριβά. Σε όλους λέω ότι θέλω ένα σπίτι για να μείνω για κάποια χρόνια, μέχρι να τελειώσω τις σπουδές μου, αλλά οι περισσότεροι στην Κέρκυρα μισθώνουν βραχυχρόνια τα σπίτια τους και το καλοκαίρι σου ζητούν να φύγεις, πράγμα που είναι πρόβλημα γιατί το πιάνο δεν γίνεται να μετακινείται συνέχεια. Τώρα έρχεται μία νέα μετακόμιση, δουλεύω αυτό το διάστημα για να βγάλω τα έξοδά μου και παρ’ όλα αυτά νομίζω ότι δουλεύω για τις μετακομίσεις.

Πώς καταφέρνεις να ισορροπείς τις σπουδές σου με τη δουλειά;
Είναι πολύ δύσκολο να δουλεύει κανείς παράλληλα με τις μουσικές σπουδές, οπότε προτιμώ να εργάζομαι το καλοκαίρι. Τώρα εργάζομαι ως διανομέας και είναι πολύ καλύτερα σε σχέση με το παρελθόν γιατί είναι καλύτερες οι απολαβές και μπορώ να διαλέγω εγώ ποιες μέρες και ώρες θα δουλέψω. Μου αρέσει γιατί μπορώ να είμαι εγώ το «αφεντικό» της ζωής μου. Ο αυτιστικός θέλει να έχει την κλασική του ρουτίνα, το πρόγραμμά του. Θέλω να μπορώ να έχω εγώ τον έλεγχο.

Θέλεις να μου μιλήσεις λίγο γι’ αυτό; Είναι γνωστό ότι τα άτομα με αυτισμό δυσκολεύονται με τις αλλαγές, θέλουν να έχουν αυτό που λες κι εσύ, μια ρουτίνα...
Παλιότερα, πριν μπω στο πανεπιστήμιο, ακόμη και κάτι απλό όπως η αλλαγή του λειτουργικού συστήματος στον υπολογιστή μου, μπορούσε να αποβεί εφιαλτική.
Για παράδειγμα, το 2023 που ταξίδεψα στη Σερβία αντιμετώπισα ξανά κοινωνικές δυσκολίες και δυσκολίες αναπροσαρμογής. Ακόμα και με τα ερεθίσματα, από υγρό σε ξηρό κλίμα, από το ελληνικό στο σερβικό ηχοτοπίο... Ο μεάστρος, ένας μαθητής του και ένας φίλος μου από το σύνολο με βοήθησαν με την προσαρμογή και την επίλυση παρεξηγήσεων.

Πλέον μπορώ να τα διαχειρίζομαι καλύτερα, αλλά σίγουρα «φορτώνουν» την καθημερινότητά μου. Αν η ακύρωση ενός ραντεβού π.χ. μου φέρνει αναστάτωση, εννοείται ότι δεν είναι ό,τι καλύτερο η αλλαγή σπιτιού κάθε τρεις και λίγο.

Βλέπεις να αλλάζει η αντιμετώπιση που έχεις από κάποιον όταν μαθαίνει ότι έχεις αυτισμό; Βλέπεις εσύ αυτό το «στίγμα» να υπάρχει σήμερα;
Ναι, σίγουρα αλλάζει. Υπήρξαν άτομα που με στιγμάτισαν όταν μαθεύτηκε ο αυτισμός. Ας πούμε, στο πρώτο μου σπίτι, η πρώτη ερώτηση που έκαναν στον πατέρα μου είναι αν μπορώ να βάλω τα ποτήρια στο ντουλάπι!

Ο αυτισμός είναι παρεξηγημένος, θέλω να σπάσω τα στερεότυπα γύρω από αυτό. Γι’ αυτό αποφάσισα να κάνω και εργασία γι’ αυτό στο πανεπιστήμιο, για τις αντιλήψεις των ατόμων που έχουν στο περιβάλλον τους άτομα με αυτισμό.

Τι σημαίνει για εσένα η μουσική;
Η σύνδεση που έχω με τη μουσική αποδείχθηκε σωτήρια όταν ξεκίνησα να ασχολούμαι γιατί μέχρι τότε η πορεία μου ήταν καταστροφική. Όταν ξεκίνησα τη μουσική ήταν σαν να ξαναγεννήθηκα. Δεν διανοούμαι ποτέ να σταματήσω να ασχολούμαι με τη μουσική, αν το έκανα θα ήταν απόπειρα «αυτοκτονίας» για εμένα...

Μπορείς να μας εξηγήσεις σε τι σε έχουν ωφελήσει οι γνώσεις μουσικής σύνθεσης;
Πρώτα είναι η εμβάθυνση και κατανόηση των μουσικών ρευμάτων ανά την εποχή, και η καταγραφή δικών μου ιστορικών γεγονότων, κωδικοποιημένων με νότες μέσω της μουσικής σύνθεσης.
Ύστερα, λόγω της καλύτερης κατανόησης της μουσικής, συνδυαστικά με τη χορωδία και το φωνητικό σύνολο του Ιονίου Πανεπιστημίου, που με έμαθε να ακούω καλύτερα τις μελωδίες, το αυτί μου ζητά «καθαρότερες» μελωδίες και λεπτομέρειες για την πιανιστική εκτέλεση.

Η πιανιστική ερμηνεία θεωρείται διέξοδος για την εσωστρέφειά μου και τα συναισθήματα που με διακατέχουν κάθε περίοδο. Η σύνθεση μού έμαθε να προσαρμόζομαι στο κλίμα διαφορετικών περιόδων, κάτι που θεωρητικά έκανα στο πιάνο, αλλά εμπέδωσα καλύτερα στη σύνθεση. Αυτό έχει βοηθήσει ώστε να συγκρατώ τη σκέψη μου σε συγκεκριμένη θεματική περίοδο και έχει αρχίσει να επηρεάζει θετικά το πιάνο, εφόσον πλέον αρχίζω να αποκτώ ερμηνευτικές δεξιότητες, κατάλληλες με το «σενάριο» του συνθέτη και της εποχής του.

Μου αρέσει να δημιουργώ σενάρια μέσα στα μουσικά έργα μου, είτε πραγματικά είτε πλασματικά, συνεπώς, όταν θα εστιάσω ξανά στις πιανιστικές παρουσιάσεις, θα είμαι τελείως διαφορετικός μουσικός και ευελπιστώ να είμαι καλύτερος.
Ήθελα να δώσω την ευκαιρία στον εαυτό μου να δοκιμαστώ στη σύνθεση, καθώς από το πρώτο έτος της μουσικής μου εξέλιξης είχα την τάση να διασκευάζω έργα, κυρίως τραγούδια και να δημιουργώ αυτοσχεδιασμούς.

Πώς βλέπεις τον εαυτό σου στο μέλλον; Ποιες είναι οι προσδοκίες σου;
Στο μέλλον θέλω αρχικά να μπορέσω να τελειώσω το πανεπιστήμιο και να καταφέρω να συνεχίσω ξανά την ενασχόλησή μου με το πιάνο. Θέλω να συνεχίσω να τιμώ το νησί στο οποίο μεγάλωσα με την πιανιστική ερμηνεία, καθώς σκοπεύω να συνεχίσω να ζω από αυτό. Θα ήθελα να κάνω περιοδεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με βάση κυρίως το πιάνο, ώστε να φέρω τη γνώση της μουσικής του εξωτερικού στην Ελλάδα και τη Ρόδο.

Μου αρέσει πολύ όμως και η διδασκαλία και έχω διδακτική επάρκεια οπότε θα ήθελα να ασχοληθώ και με αυτό στα επόμενα χρόνια.
Σκοπεύω να παρουσιάζομαι στο πιάνο, να δίνω τα κονσέρτα μου, όπως έκανα τόσα χρόνια. Η αποχή μου από τις παρουσιάσεις αποτελεί προσωρινά αναγκαία λύση για σοβαρούς λόγους τους οποίους θα χαρώ να αναλύσουμε σε άλλη συνέντευξη. Να συνεχίσω να συμμετέχω σε διαγωνισμούς...Όχι για το βραβείο, δεν με νοιάζει το βραβείο γιατί με αγχώνει και έτσι δεν το σκέφτομαι, μου αρέσει όμως να παρουσιάζομαι.

Ποιο είναι το μήνυμά σου σε όσα παιδιά βρίσκονται τώρα στη θέση σου; Που παρά τις προσωπικές τους δυσκολίες θέλουν να ακολουθήσουν κι εκείνα αυτό που αγαπούν;
Να επιμένουν πάντα σε αυτό που θέλουν να κάνουν. Να στοχοθετούν την καθημερινότητά τους ώστε να αισθάνονται ικανοποίηση ότι ολοκληρώνουν τους στόχους τους, έστω και μικρούς. Να «σπάνε» τον μεγάλο στόχο τους σε μικρούς και εφικτούς στόχους και να τους κυνηγούν με όλες τους τις δυνάμεις. Να παρατηρούν τον εαυτό τους, και τα δικά τους κίνητρα, γιατί αυτό στο σχολείο δεν συμβαίνει συχνά εξαιτίας και της πίεσης από τους γονείς. Να κυνηγούν τους στόχους τους με όλες τους τις δυνάμεις.

Στους νεοεισαχθέντες εύχομαι καλή σταδιοδρομία στο Πανεπιστήμιο, γιατί ξέρω ότι πολλοί Ροδίτες έρχονται στην Κέρκυρα και κατά τη γνώμη μου, τους περιμένει μία δύσκολη εμπειρία, ειδικά για τους μελλοντικούς μουσικούς...

Ένα πολύ ενδιαφέρον και ιδιαίτερα δυναμικό έργο του Έκτορα, που δημιουργήθηκε για να «ντύσει»,  μουσικά ένα βιντεοπαιχνίδι και συγκεκριμένα την τελική σκηνή μάχης με τον μεγάλο αντίπαλο. Η θεματολογία του παιχνιδιού όπως εξηγεί ο Έκτορας, συμβαδίζει με κάποια στοιχεία της μεσαιωνικής ιστορίας της Ρόδου, γεγονός που του έδωσε ακόμα μεγαλύτερη έμπνευση.